Πλατφόρμα συνεργασίας

Για την προώθηση των πράσινων υποδομών στις πόλεις μας.

Πλατφόρμα LIFE GrIn

Δασοκομία Πόλεων και Πράσινη Υποδομή

Ο τρόπος αντίληψης των αστικών περιοχών συνήθως επικεντρώνεται στις αρνητικές επιπτώσεις που έχουν στο περιβάλλον. Ωστόσο, οι πόλεις αποτελούν και οι ίδιες ένα πλούσιο σε είδη και ποικιλότητα οικοσύστημα, με την παρουσία και την ζωτικότητα των οργανισμών που έχουν βρεθεί μέσα και γύρω από αυτό να είναι εντυπωσιακή.

Αντικείμενο της Δασοκομίας Πόλεων είναι η έρευνα αυτών των ιδιαίτερων οικοσυστημάτων, τόσο σε ότι αφορά στις οικολογικές συνθήκες, όσο και σε σχέση με την ευδοκίμηση διαφόρων ειδών και τον βαθμό εκπλήρωσης των σκοπών για τους οποίους έχουν χρησιμοποιηθεί. Επιπλέον, σύμφωνα με τις αρχές της τίθονται οι στόχοι της διαχείρισης και οι διάφορες μέθοδοι προστασίας, ενίσχυσης και βελτίωσης του αστικού πρασίνου. Στόχος είναι η βελτίωση των οικολογικών συνθηκών του αστικού οικοσυστήματος και η ανύψωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων. Φαίνεται λοιπόν ότι η άσκησή της είναι πολυεπιστημονική και διεπιστημονική υπόθεση, εφόσον απαιτείται η συνεργασία επιστημόνων από τους κλάδους της δασολογίας, της αρχιτεκτονικής τοπίου, του αστικού σχεδιασμού και της πολεοδομίας, της οικολογίας τοπίου και των κοινωνικο-οικονομικών επιστημών, με απώτερο σκοπό το γενικό σχεδιασμό, την εγκατάσταση και διαχείριση αστικής βλάστησης, σε δενδροστοιχίες και πάρκα, μέσα και γύρω από τις πόλεις, δίνοντας έμφαση στη λειτουργική τους αξία και την αισθητική.

Βασικό δομικό στοιχείο του αστικού οικοσυστήματος αποτελούν οι αστικοί χώροι πρασίνου, περιοχές που χαρακτηρίζονται από ελεύθερες, διαπερατές και μαλακές επιφάνειες. Το δίκτυο των αστικών χώρων πρασίνου αποτελούν την Πράσινη υποδομή, και ορίζεται ως το δίκτυο που συνάπτεται μεταξύ γαιών και υδάτων, υποστηρίζει τα αυτόχθονα είδη, διατηρεί τις φυσικές οικολογικές διεργασίες και συμβάλλει στην ποιότητα ζωής των ανθρώπων.

Λειτουργία της Πλατφόρμας

Η ολοκληρωμένη διαχείριση του αστικού πρασίνου απαιτεί τη συλλογή βασικής πληροφορίας, για ποσοτικές και ποιοτικές παραμέτρους γύρω από τις κλιματικές συνθήκες, την κατάσταση και την υγεία της βλάστησης, τη βιοποικιλότητα, κλπ.

Κατά την υλοποίηση του έργου, πρώτα αναλύθηκε η υφιστάμενη κατάσταση των Χώρων Αστικού Πρασίνου στους συμμετέχοντες Δήμους, και μέσω SWOT ανάλυσης εντοπίστηκαν βασικά στοιχεία που σχετίζονται με τη διαχείριση τους και τη σχέση τους με τις κλιματικές συνθήκες των συγκεκριμένων πόλεων. Στη συνέχεια δημιουργήθηκαν κατευθυντήριες γραμμές για την κατάρτιση Ολοκληρωμένων Στρατηγικών Σχεδίων Διαχείρισης Αστικού πρασίνου. Βασική ιδέα για αυτές είναι ότι το μωσαϊκό του αστικού πρασίνου αποτελεί ολότητα, και δεν πρέπει να διαχειρίζεται αποσπασματικά, και ότι εφαρμόζοντας τις αρχές της Δασοκομίας Πόλεων αποτελεί ένα εργαλείο ανάσχεσης και μετριασμού των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Οι κατευθυντήριες γραμμές περιλαμβάνουν βέλτιστες πρακτικές, και δείκτες για την αξιολόγηση και την παρακολούθηση τόσο του αστικού πρασίνου, όσο και της πορείας της διαχείρισης αυτού. Σημαντικό εργαλείο διαχείρισης των Χώρων αστικού πρασίνου, σε εθνικό επίπεδο αποτελεί η διαδικτυακή πλατφόρμα για την απογραφή της πράσινης υποδομής στο αστικό περιβάλλον και η αντίστοιχη βάση δεδομένων.

Τα δεδομένα που συγκεντρώνονται βοηθούν το κέντρο λήψης αποφάσεων να σχηματίσει μια ολοκληρωμένη άποψη για την υφιστάμενη κατάσταση, καθορίζοντας με αυτό τον τρόπο το στρατηγικό σχέδιο της διαχείρισης για κάθε περιοχή καθώς και τις δαπάνες που απαιτούνται για τη συντήρησή ή βελτίωσή, όπου κρίνεται αναγκαίο, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα πολλαπλών χρήσεων, ανάλογα με τον σκοπό που τίθεται κάθε φορά. Η συλλογή τέτοιων δεδομένων συμβάλλει στον εντοπισμό περιοχών που έχουν προτεραιότητα για συγκεκριμένες εργασίες και κυρίως φυτεύσεις, στον καθορισμό των στόχων του διαχειριστικού σχεδίου και στην ποσοτικοποίηση των ωφελειών που παρέχονται από την πράσινη υποδομή.

Βασικός Στόχος: Η ενσωμάτωση της διακυβέρνησης για το κλίμα στη διαχείριση των αστικών πράσινων υποδομών.

Η ορθή διαχείριση του αστικού πρασίνου μπορεί να προσφέρει τις ωφέλειες που απολαμβάνονται όπως στην περίπτωση κάθε φυσικού πόρου, ενώ θέτοντας στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας και τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα, μπορεί να συμβάλλει σημαντικά, αμβλύνοντας το πρόβλημα του φαινομένου του θερμοκηπίου και της κλιματικής αλλαγής.

ngdb_home_video_image
  1. Μείωση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας.

    Έρευνες δείχνουν ότι οι κόμες των αστικών δέντρων μπορεί να είναι έως και δύο φορές αποτελεσματικότερες στη μείωση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας, σε σχέση με άλλες στρατηγικές.

    Φαίνεται ότι η σκίαση από τα αστικά δέντρα μπορεί να μειώσει τη μέγιστη επιφανειακή θερμοκρασία των μη διαπερατών επιφανειών (άσφαλτος, τσιμέντο) κατά 11–25 °C., ενώ μόνο η εξατμισοδιαπνοή των φυτών, από μόνη της ή σε συνδυασμό με τη σκίαση, μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των μέγιστων θερινών θερμοκρασιών κατά 1–5°C.

  2. Μείωση της χρήσης ενέργειας για θέρμανση και ψύξη στα κτίρια.

    Η απόδοση ενός μικρού υγιούς δέντρου – με πλήρη κόμη – σε ψύξη, μπορεί να ισοδυναμεί με την απόδοση ενός κλιματιστικού που λειτουργεί για 20 ώρες.

    Έρευνες δείχνουν ότι τα αστικά δέντρα μπορεί να μειώσουν το ετήσιο κόστος για τη θέρμανση κτιρίων κατά 10-30%.

  3. Μείωση της επιφανειακής απορροής των κατακρημνισμάτων.

    Χώροι αστικού πρασίνου, που καταλαμβάνουν το 5% της συνολικής επιφάνειας μίας περιοχής, μπορεί να μειώσουν την ποσότητα των απορρεόντων υδάτων έως και 2%, ενώ μεμονωμένα αστικά δέντρα μπορεί να μειώσουν την απορροή ομβρίων υδάτων κατά 7-22%, σε σχέση με αδιαπέρατες επιφάνειες.

  4. Μείωση του ατμοσφαιρικού CO2.

    Σε έναν χρόνο, τέσσερα στρέμματα δέντρων μπορεί να απορροφήσουν έως και 2,5 τόνους διοξειδίου του άνθρακα, ποσότητα ίση με αυτή που εκπέμπεται από ένα αυτοκίνητο που κινείται για 14.000km.

  5. Ενίσχυση της Βιοποικιλότητας.

    Καθώς η ταχεία αστικοποίηση οδηγεί σε παγκόσμια απώλεια της βιοποικιλότητας τόσο τα μεμονωμένα αστικά δέντρα όσο και οι οργανωμένοι χώροι πρασίνου μπορεί να αποτελέσουν hotspot ποικιλότητας μέσα στο αστικό οικοσύστημα.

  6. Βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.

    Οι χώροι αστικού πρασίνου αποτελούν χώρους κοινωνικοποίησης των κατοίκων μίας πόλης, ενισχύοντας τους κοινωνικούς δεσμούς.

    Τα δέντρα και οι χώροι αστικού πρασίνου μπορούν να μειώσουν το άγχος της καθημερινότητας των ανθρώπων της πόλης, ενώ παρέχουν πλήθος ωφελειών για την υγεία τους.

    Σε περιοχές με αυξημένο ποσοστό αστικού πρασίνου έχουν παρατηρηθεί χαμηλότερα ποσοστά εγκληματικότητας.

 

O ρόλος των χώρων αστικού πρασίνου κατά την περίοδο της πανδημίας Covid-19.

Έρευνες που έγιναν δείχνουν ότι κάτοικοι των πόλεων αναγνωρίζουν την σημαντικότητα των χώρων αστικού πρασίνου.

Η αντίληψη μου για τους χώρους αστικού πρασίνου ως μέσο βελτίωσης της ανθρώπινης υγείας έχει επηρεαστεί έπειτα από την επιβολή μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας κατά της Covid-19 (καραντίνα - Μάρτιος 2020).
Πάρα πολύ 284 (38.9%)
Πολύ 164 (22.4%)
Μέτρια 125 (17.1%)
Λίγο 44 (6%)
Καθόλου 114 (15.6%)

Ποια από τις 2 επιλογές θα διαλέγατε σε περίπτωση επιβολής μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας (καραντίνα) για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας κατά της Covid-19;
Πρόσβαση στους χώρους αστικού πρασίνου 82.4%
Δωρεάν χρήση internet κατ' οίκον 17.6%
Οι χώροι αστικού πρασίνου είναι σημαντικοί ή πολύ σημαντικοί για την ψυχική και σωματική υγεία μας.
Πάρα πολύ σημαντικοί 647 (88.5%)
Πολύ σημαντικοί 67 (9.2%)
Σημαντικοί 10 (1.4%)
Όχι και τόσο σημαντικοί 3 (0.4%)
Καθόλου σημαντικοί 4 (0.5%)

1165976

Συνολική Έκταση Πρασίνου (τ.μ.)

13314

Αριθμός δέντρων

9211

Αριθμός θάμνων

15395

Αριθμός αυτόχθονων ειδών

7130

Αριθμός αλλόχθονων ειδών

10 Δημοφιλέστερα Είδη Δένδρων/Θάμνων

1.
Νερατζιά
2.
Λεμονιά
3.
Αγγελική (Πιτόσπορο)
4.
Πικροδάφνη
5.
Λιγούστρο το κοινό
6.
Χαλέπιος Πεύκη
7.
Ελιά
8.
Λαντάνα
9.
Μουριά
10.
Δενδρολίβανο

Health Rate

6.84
0
10

Mortality Rate

0.106%
0
100

Παραδοτέα

Τα παραδοτέα του έργου συμβάλουν στην προώθηση και την των πράσινων υποδομών στις πόλεις μας.

Στρατηγικός Σχεδιασμός

Κατευθυντήριες γραμμές για τον στρατηγικό σχεδιασμό και τη διαχείριση των αστικών πρασίνων χώρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Περισσότερα

Σχεδιασμός Δεικτών Παρακολουθησης

Δημιουργία Συστήματος δεικτών για την ολοκληρωμένη παρακολούθηση και αξιολόγηση των Χώρων Αστικού Πρασίνου, σε σχέση με την κλιματική αλλαγή.

Περισσότερα

Σχέδιο Διαχείρισης Δήμου Αμαρουσίου

Κατάρτιση 10ετούς Σχεδίου Διαχείρισης για τους χώρους αστικού πρασίνου του Δήμου Αμαρουσίου

Περισσότερα

Σχέδιο Διαχείρισης Δήμου Ηρακλείου

Κατάρτιση 10ετούς Σχεδίου Διαχείρισης για τους χώρους αστικού πρασίνου του Δήμου Ηρακλείου

Περισσότερα

Το πρόγραμμα LIFE GrIn

Το έργο LIFE Grin συντονίζεται από τον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό “ΔΗΜΗΤΡΑ” – Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων (συντονιστής εταίρος) και υλοποιείται σε συνεργασία με τους εταίρους ΓΟΥΝΑΡΗΣ Ν. – ΚΟΝΤΟΣ Κ. Ο.Ε. – “HOMEOTECH Co”, Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, Δήμο Αμαρουσίου, Δήμο Ηρακλείου και Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Το έργο υποστηρίζει την ενσωμάτωση των χώρων αστικού πρασίνου στον αστικό σχεδιασμό για τη λήψη μέτρων, σε σχέση με την κλιματική αλλαγή στις πόλεις.

Εταίροι

Το συντονισμό του έργου έχει αναλάβει το Ινστιτούτο Μεσογειακών και Δασικών Οικοσυστημάτων (ΕΛΓΟ Δήμητρα) με την συμβολή όλων των εταίρων.

ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ

Συντονιστής εταίρος του έργου

Κύριο αντικείμενο του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ είναι η ανάπτυξη και υποστήριξη δράσεων που αποσκοπούν στον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα της χώρας, τη βελτίωση των παραγωγικών διαδικασιών, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, την πιστοποίηση των ποιοτικών αγροτικών προϊόντων & τροφίμων, την καθιέρωση και πιστοποίηση ορθών γεωργικών πρακτικών και τους ελέγχους στην αλυσίδα παραγωγής-διακίνησης του γάλακτος και κρέατος στη χώρα.

Ερευνητικό Ινστιτούτο για την υποστήριξη της δασικής πράξης, την ανάπτυξη τεχνολογίας και της μεταφοράς τεχνογνωσίας.

Το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων (ΙΜΔΟ) είναι ένα από τα παλαιότερα ερευνητικά Ινστιτούτα της Ελλάδας και υπάγεται στη Γενική Διεύθυνση Αγροτικής Έρευνας του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ. Αποστολή του είναι η υποστήριξη της δασικής πράξης μέσω της έρευνας, της ανάπτυξης τεχνολογίας και της μεταφοράς τεχνογνωσίας.

Το ΙΜΔΟ είναι υπεύθυνο για τον γενικό συντονισμό και τη διαχείριση του Έργου LIFE GrIn. Παράλληλα συμμετείχε στην ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης των χώρων αστικού πρασίνου και την απόδοσή τους σε σχέση με την κλιματική αλλαγή, στην εκπόνηση και εφαρμογή προδιαγραφών για τον στρατηγικό σχεδιασμό της διαχείρισης του αστικού πρασίνου στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής και στη μεταφορά και επανάληψη των αποτελεσμάτων του έργου. Επιπλέον, έχει συμμετοχή στις δράσεις παρακολούθησης του Έργου και είναι ο υπεύθυνος φορέας για τη διάδοση των αποτελεσμάτων.

Επιπλέον, συμμετέχει στις δράσεις παρακολούθησης του Έργου, ενώ είναι και υπεύθυνος για τη διάδοση των αποτελεσμάτων του Έργου και τη δικτύωση με άλλους ερευνητικούς φορείς και παρόμοια προγράμματα.

HOMEOTECH – Θεσσαλονίκη

Τεχνολογικός εταίρος

Ιδιωτική Εταιρεία περιβαλλοντικής διαχείρισης, με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Υπεύθυνη για τον σχεδιασμό και τη δημιουργία της πλατφόρμας για την απογραφή της πράσινης υποδομής στο αστικό περιβάλλον και τη λειτουργία της αντίστοιχης βάσης δεδομένων.

Υπεύθυνη για τον σχεδιασμό και τη δημιουργία της πλατφόρμας για την απογραφή της πράσινης υποδομής στο αστικό περιβάλλον και τη λειτουργία της αντίστοιχης βάσης δεδομένων είναι η εταιρία ΤΕΧΝΟΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ. Αποστολή της εταιρείας είναι η συλλογή, επεξεργασία, ανάλυση και παρουσίαση δεδομένων που αφορούν στα δάση, το φυσικό και δομημένο περιβάλλον και το τοπίο προσφέροντας υπηρεσίες σχετικές με την προστασία, ανάπτυξη, αποκατάσταση και ανάδειξη των οικοσυστημάτων. Έχει δε μεγάλη εμπειρία στη Δασοκομία Πόλεων, τόσο δημιουργώντας εφαρμογές αιχμής όσο και παρέχοντας συμβουλές για την προστασία, ενίσχυση και διαχείριση του αστικού πρασίνου.

Στο έργο LIFE GrIn η εταιρεία λαμβάνει μέρος στις διοικητικές διαδικασίες και είναι υπεύθυνη για την οικονομική διαχείρισή. Ταυτόχρονα ασχολήθηκε με τη διερεύνηση και την αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης των χώρων αστικού πρασίνου στους πιλοτικούς Δήμους. Συμμετέχει δε, στην ανάπτυξη των προδιαγραφών εκπόνησης σχεδίων διαχείρισης των χώρων αστικού πρασίνου σε σχέση με την κλιματική αλλαγή, αλλά και στην εφαρμογή τους, μέσα από τα Ολοκληρωμένα Σχέδια που συντάχθηκαν για το Μαρούσι και το Ηράκλειο. Τέλος, έχει ενεργό ρόλο στην παρακολούθηση των επιπτώσεων των δράσεων του έργου και στην προώθηση και διάδοση των στόχων και αποτελεσμάτων αυτού.

Υπουργείο Περιβάλλοντος
και Ενέργειας

Υπουργείο

The Directorate General of Forests and Forest Environment is responsible for management and conservation of forests and the elaboration of guidelines for the protection and creation of urban parks and woods.

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εργάζεται στην πορεία της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και πόρων, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, την ανάσχεση και προσαρμογή απέναντι στην κλιματική αλλαγή και την ενίσχυση μηχανισμών και φορέων της περιβαλλοντικής διακυβέρνησης. Τμήμα του αποτελεί η Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, που είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση και διατήρηση των δασών και την εκπόνηση οδηγιών και προδιαγραφών για την προστασία και δημιουργία αστικών πάρκων και αλσών όπως και για την ανάπτυξη της δασικής πολιτικής και την υλοποίησή της σε εθνικό επίπεδο. Επιπλέον, προσφέρει καθοδήγηση και οικονομική στήριξη στις τοπικές Δασικές Υπηρεσίες.

Κατά την υλοποίηση του LIFE GrIn, η Γενική Διεύθυνση συμμετέχει ενεργά στον σχεδιασμό και αποτελεί τον τελικό αποδέκτη της πλατφόρμας για την απογραφή της πράσινης υποδομής στο αστικό περιβάλλον και της αντίστοιχης βάσης δεδομένων, εφόσον πρόκειται για πληροφορία σε εθνικό επίπεδο. Επιπλέον, προωθεί την ένταξη των αποτελεσμάτων και κατευθύνσεων από την πιλοτική εφαρμογή του Έργου και τη διαβούλευση, στην ανάπτυξη βελτιωμένων τοπικών και εθνικών πολιτικών για την ενσωμάτωση των πράσινων υποδομών στο αστικό περιβάλλον στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής.

Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος

Εκπρόσωπος

Αποτελεί το ανώτατο συλλογικό όργανο εκπροσώπησης της Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης και εκπροσωπείται από τους Δημάρχους όλων των δήμων της χώρας.

Η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) εποπτεύεται από τον Υπουργό Εσωτερικών και εκπροσωπείται από τους Δημάρχους όλων των δήμων της χώρας και εκλεγμένους εκπροσώπους κάθε Περιφερειακής Ένωσης Δήμων. Αποτελεί το ανώτατο συλλογικό όργανο εκπροσώπησης της Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με σκοπό τη συνεργασία μεταξύ των Δήμων, την έρευνα και μελέτη ζητημάτων σχετικών με την τοπική αυτοδιοίκηση, τη συνεργασία με όργανα και φορείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων διεθνών οργανισμών, την ενίσχυση και υποστήριξη πρωτοβουλιών που ενδυναμώνουν την αποκέντρωση, την τοπική ανάπτυξη και οικονομία και την ανάληψη δράσεων και ενεργειών για τη βελτίωση της ζωής, την προστασία του περιβάλλοντος και την κοινωνική συνοχή.

Ο ρόλος της ΚΕΔΕ στην υλοποίηση του Έργου εστιάζει στην διάδοση των στόχων και αποτελεσμάτων του LIFE GrIn στο σύνολο των Δήμων της χώρας, αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μέσω της διασύνδεσής της με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Δήμων και Περιφερειών (Council of European Municipalities and Regions) και της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας του Συμφώνου των Δημάρχων (Covenant of Mayors Initiative).

Δήμος Αμαρουσίου

Δικαιούχος - Πιλοτικός Συμμετέχων

Σύντομα με περισσότερες πληροφορίες

Δήμος Ηρακλείου

Δικαιούχος - Πιλοτικός Συμμετέχων

Σύντομα με περισσότερες πληροφορίες

Συχνές ερωτήσεις

Συχνές ερωτήσεις για το ngdb.gr και τις λειτουργίες του.